خداوندگار شعر نصف جهان

 

 

غزلی تازه که ۷ دی ۱۴۰۰ در نکوداشت استاد کمال الدین اسماعیل اصفهانی شاعر بزرگ قرن هفتم هجری در تالار استاد فرشچیان خواندم

قد یک تاریخ طولانی است سبک بی مثالش
اصفهان است این ، خداوندا نگهدار از زوالش
شهر من شعر است آنقدری که شب ها با تحسر
شاعرانی می کشیدند آه با خواب و خیالش

می چکد از سر در هر کوچه اش شعر و تغزل 

از صغیر بی نظیرش ، تا همای پر جلالش
اینکه صائب ماند و شوکت ماند در این شهر یعنی
هر که آمد عشق محکم بست اینجا پرّ و بالش
با همه فخری که دارد در هنر این شهر اما
اصفهان است و جمالش،  اصفهان است و کمالش
از پدر ها بر پسرها می رسد آوازه لیکن
از کمال الدین جمال الدین شده پیدا جمالش
در فصاحت شیوه ای آورد در شعرش که حتی
بعد از او شیخ اجل هم شد مرید اعتدالش
قرن هایی رفته و آهوی لفظش می برد دل
با غرور چون پلنگش،  با غزل های غزالش
این جنون سامان شهر آشوب را در پای شعرش
من اگر خون غزل را ریختم بادا حلالش
ما ننوشیدیم دریا را و چاهش برد یک شب
تا بنوشد تا ابد از چشمه ی شعر زلالش
عباس شاه زیدی 

خروش اصفهانی 

نقد و بررسی پنجمین کتاب عباس شاه زیدی

نقد و بررسی کتاب " دوبیتی های من عین لُهوف است" پنجمین اثر عباس شاه زیدی،  برگزیده کتاب سال عاشورایی توسط نهاد کتابخانه های کشور در سال ۱۳۹۶ با حضور شاعران و منتقدین ارجمند:

 

غزلی بر مزار زاینده رود

 

شعر خوانی عباس شاه زیدی 

خروش اصفهانی 

به ساعت اصفهان 

صدای گریه زاینده روووود

 

دوباره بوی خبرهای داغ می آمد
خبر چه بود که بوی فراق می آمد
خبر‌نیامده‌آتش‌گرفت‌نصف‌جهان‌
خبر‌چه‌بود‌که‌اینقدر‌داغ‌می‌آمد‌
خبر‌ به‌ گوش‌ درختان‌ آخر‌ پائیز‌
شبیه‌ آه‌ جگر‌ سوز‌ باغ‌ می‌آمد‌
درست‌در‌خنکای‌اواخر‌آبان‌
صدای‌سیصد‌و‌هفتاد‌داغ‌می‌آمد‌
سیاه‌بود‌شب‌اصفهان‌برای‌همین‌
نه‌یک‌چراغ‌که‌صد‌چلچراغ‌می‌آمد‌
‌درازی‌صف‌تابوت و‌دوش‌ها‌گفتند‌
قصیده‌ای‌که‌به‌سبک‌عراق‌می‌آمد‌
نخوانده بود کس از شاعران هند و عراق
قصیده ای که به این اشتیاق می آمد
تَهِ‌ قصیده‌ کجا‌ بود‌ من‌ نمی‌دانم‌
سرِ‌ قصیده‌ که‌ از‌ چارباغ‌ می‌آمد‌
درست سیصد و هشتاد بیت خون آلود
میان ناله و اشک فراق می آمد
قصیده های تو در سال شصت و یک ای عشق
عجب نبود  که با این سیاق می آمد
نگشته‌آنچه‌که‌گم‌ کرده‌بود‌ را‌ می‌جست‌
اگر‌که‌شیخ‌بدون‌چراغ‌می‌آمد‌
دوباره‌عطر‌ شهیدان در‌این‌ غزل‌پیچید‌
چه‌ بوی‌ دلکشی‌ از‌ این‌ اتاق‌ می‌آمد‌
حواس‌قافیه‌ام‌پرت‌شد‌لب‌خواجو‌
صدای‌گریه‌ی‌زاینده‌رود‌می‌آمد‌

#عباس_شاه_زیدی
#خروش
#بیست_و_پنج_آبان

۲۵ آبان ۱۳۶۱

عنوان شاعری

 

آهم قصیده ای است که کوتاه می کشم
گاهی برای آه خودم آه می کشم

شرح قصیده گونه ی آهم نگفتنی است 

آن حرف دیگری است که جانکاه می کشم
از بسکه بی تو مانده شب اصفهان سیاه
در آسمان نصف جهان ماه می کشم
نقاش شاعری شده ام که فقط تو را
گه گاه می نویسم و گه گاه می کشم
شعر مرا بنوش ! کم از زنده رود نیست 
این آب روشنی که از این چاه می کشم
با اینکه مشکل است و نفس کم می آورم 
خود را به زور تا ته این راه می کشم
هر چند  روزگار امان مرا برید 
این جور را به عشق تو والله می کشم 
چیزی نمانده آنقدَر از من که در گذار
انگار روی خاک پر کاه می کشم 
باری است روی دوش من این روزها "خروش"
عنوان شاعری که به اکراه می کشم 
#عباس_شاه_زیدی 
#خروش_اصفهانی 

۱۳۹۷

بودهای بی نمود

 

 

از بود خواستم بروم سمت بودتر 
دنیا حسود بود و تو از آن حسودتر
دور و برم چقدر عدم آفریده اند
این یک از آن و آن یک از این بی وجودتر
امشب مرا نخواب غزل تا سپیده دم
تا پس دهم حساب تو را هر چه زودتر
ای آسمان به قیمت هر نان تن مرا
کردی به زیر چرخ کبودت کبود تر 
موسایِ شعر نصف جهان را دل پری است
از اصفهانِ از همه دنیا جهود تر
بر قله ایستاده ام و فکر می کنم
تازه رسیده ام به فرازی فرودتر 
باران، حریف خشکی این آب و خاک نیست
اینجا نشد گلوی کس از زنده رود ...تر
مثل کمال تا که به چاهت نکرده اند
بر خیز صائب از سر این شهر زودتر
بگذار تا که خشک شود ای غزل به در
چشمی که تا سپیده فقط با تو بود تر 
عباس شاه زیدی 
خروش اصفهانی

۱۳۹۶

اصفهان، اصفهان نیست بی تو

 

در تن شعر جان نیست بی تو
بخت دنیا جوان نیست بی تو
هیچ برق امیدی به بودن
از کران تا کران نیست بی تو
اخم و لبخند از تو وگر نه
این بهار و خزان نیست بی تو
زندگی با فراز و فرودش
با کسی مهربان نیست بی تو
آبی چشم هایت گواهند
آسمان آسمان نیست بی تو
از دل و دین که بستم به زلفت
این یکی هست و  آن نیست بی تو
ای زبان غزل های نابم
من زبانم زبان نیست بی تو
شاعران مصرعی ناتمامند   
جای طبع روان نیست بی تو
گشته ام من تمام جهان را
حرف نصف جهان نیست بی تو
عین زاینده رود ی که اصلا
اصفهان اصفهان نیست بی تو
#عباس_شاه_زیدی


 

به امام حسن عسکری علیه السلام

شب از نفس افتاده به تکرار صلاتش 
تسبیح عرق کرده میان صلواتش 
از بس سر پا نافله در نافله بسته است
انداخته پایین سر تسلیم فراتش 
در حضرت او خم شده برج متوکل 
طوری که شکسته است ستون فقراتش 
سرداب دلش ریخته شب های مناجات
از بسکه وزیده است خدا از نفحاتش
تا سامره آورده گدایان غنی را 
این شاه که محو است جهانی به صفاتش 
امشب چه خبر بود؟ که در حجره تقدیر 
افتاده حسن رعشه به جان کلماتش
بر دیده ی او دیده ی نرگس نگران است
یعنی پر خون است دل شاخه نباتش 
این ماه محمد نسب از هیبت و صولت
پیداست سراپای علی از وجناتش 
شاهی که به حبس ابدیت شده محکوم
ماهی است که مهدی است یکی از برکاتش 
دل های همه آب شد و آب نشد زهر
آبی نشنیدم بزند این همه آتش 
کو " حَىّ عَلیَ السامره ای " ؟ تا بشتابیم 
ما گوش به زنگیم بگیریم براتش 

 

#عباس_شاه_زیدی
#خروش
#امام_عسکری
#ماه_بیست_و_هشت_ساله

 

۳۴۴ مین جلسه شاعران جوان حوزه هنری اصفهان

 

در نگاه نخست گام نهادن در حیطه جغرافیای گسترده شعر خاقانی و پیمودن بی بازگشت  جاده های دشوار و گردنه های صعب العبور کلام او برای ما ایرانی ها که همواره از شنیدن شعر روان و سخن سهل و ممتنع جناب سعدی و رندانه گویی های حضرت حافظ به التذاذ رسیده ایم جگر شیر می خواهد
در دوره ای که شاعران فحلش اغلب  با آوردن تشبیهات کلیشه ای و دست فرسود در میدان شاعری گرد و خاک راه می انداختند خاقانی یکه تاز میدان استعارات بی بدیل بود همانند نام خودش که بدیل بن علی شروانی است. وی برخلاف سیره اسلاف شاعر گذشته و حتی آینده ی خویش، هیچ وقت عادت نکرده بودکه هیچ پدیده طبیعی را با اسم خودش نام ببرد به همین دلیل بسیاری از خاقانی پژوهان معاصر، وی را مبدع و مبتکر " نام تصویر" دانسته اند به بیان دیگر مثلا اگر همه شاعران تا آن روز در شعرشان خورشید را همان خورشید می گفتند خاقانی اما این گوی آتشین را با ترکیباتی بدیع مانند " مرغ آتشین پر " " طشت زر" شاهد زربفت پوش " " شاهد طارم فلک" و...نام می برد. به همین دلیل تزاحم و شلوغی تصاویر و ایماژهای شعرش کار را بدانجا کشید که برخی به غلط سخن او را بی بهره از عمق انسانی قلمداد کرده اند .ظاهرا اصرار خود اوست که تا امروز حدود  ۸۵۰ سال همچنان دروازه های شعرش به روی هر کس و ناکسی گشوده نشود مگر شاعرانی که حداقل در قد و اندازه ی خودش قلم می زنند که البته نادرند و " النادرُ کالمعدوم " . بهره ی تمام و کمال خاقانی از اغلب علوم متداول عصر خودش، به حق او را به پلنگی مغرور و نهنگی اقیانوس نورد تبدیل کرد که سر در پیشگاه هیچ ناشاعر برکه نشینی فرود نیاورد که هیچ ، بلکه سر در مقابل فلک نیز خم نکرد بقول خودش:
از آن قِبل که سرِ عالم بقا دارم
بدین سرای فنا سر فرو نمی آرم 
این کمترین هیچ ادعایی در خصوص درک کامل سخن خاقانی نداشته و ندارم ولی همینقدر هست که سالهاست از روزنه ای به تنگنای خُلق تنگ خاقانی در حبسیه های بی بدیلش اصرار لجوجانه ای داشته و دارم  که با بضاعت اندکم وارد دنیای هزار توی سخن او شوم و اکنون نمی دانم پس از این همه ممارست با کلامش هنوز ویزای شهروندی آن سرزمین  همچنان ناشناخته را گرفته ام یا نه ؟
در جلسات نخست خاقانی پژوهی احساسم این بود که پیچیدگی و غوامض سخن خاقانی با حوصله دوستان سازگاری ندارد اما پس از مدتی تآخیر، خودشان ادامه این بحث را خواستار شدند  که امید است  به سرانجامی بر سد .
و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین
عباس شاه زیدی 
خروش اصفهانی 

غوغای وجودیم در آغوش عدم ها

 

 

شطحی که از بیت آخر آغاز شد.

 

دیری است که افتاده مرا کار به غم ها
ای عشق چه باید بکنم با چه کنم ها؟
از بیش و کم هر چه که تقدیر به ما داد
ما حوصله کردیم کم و بیش به کم ها
هم زنده و هم مرده و هم هیچکدامیم
غوغای وجودیم در آغوش عدم ها
پائیز به پائیز به پائیز به پائیز
برگیم و خزانیم همه زیر قدم ها
ای عشق کجایی ؟ که در این غربت تاریک
دنبال تو فانوس به دستند قلم ها
معلوم نشد با چه طلسمی و کجا رفت؟
از خوان کریمانه ی این شهر کرم ها
شاعر شده بودم که به سامان برسم ...آه
دیدی که مرا زلف غزل ریخت به هم...هااااا ؟

#عباس _شاه_زیدی
#خروش
#غزل_معاصر
#غزل_اصفهان